Maroc Phục bích tại châu Phi

Vương triều Marinid

Năm 1384, Musa ibn Faris (con trai của cựu vương Abu Abu Inan Faris) đã thay thế Quốc vương Abu'l-Abbas Ahmad lên nắm quyền tại Marocco, sự kiện này được hậu thuẫn bởi triều đại Nasrid của tiểu vương quốc Granada.[73] Musa Ben Faris cai trị cho đến năm 1386 thì bị lật đổ bởi Muhammad ibn Ahmad Abu Zayyan al-Wathiq, người này trị vì cho đến năm 1387 thì Abul Abbas Ahmad giành lại ngai vàng.[74]

Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad

Triều đại Wattasid

Năm 1545, Quốc vương Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad bị bắt làm tù binh bởi các đối thủ phía nam là người Sa-bát.[75] Người kế vị của ông là con trai nhỏ Nasir ad-Din al-Qasri Muhammad ibn Ahmad lên ngôi, nhiếp chính cho Nasir ad-Din al-Qasri Muhammad ibn Ahmad là Ali Abu Hassun, đã quyết định cam kết trung thành với đế quốc Ottoman để có được sự ủng hộ của họ.[76] Năm 1547, Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad đã trốn thoát khỏi nơi giam giữ, vai trò quân chủ của Nasir ad-Din al-Qasri Muhammad ibn Ahmad cũng như nhiếp chính của Ali Abu Hassun chấm dứt.[77] Cuộc phục bích này cũng chỉ kéo dài được hai năm, người Sa-bát lại liên tục tràn sang tấn công, Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad đã tử trận trong một cuộc giao tranh ác liệt.[78]

Vương triều Saadi

Quân chủ Saadi tại Marrakech:

Năm 1603, quốc vương Ahmad Abu al-Abbas al-Mansur qua đời, Zidan al-Nasir lên ngôi kế vị.[79] Nhưng chưa bao lâu, ông bị người em trai Abu Faris Abdallah đánh bại phải chạy xuống miền Nam, ở đây Zidan al-Nasir tổ chức các lực lượng du kích để chống lại Abu Faris Abdallah.[80] Đến năm 1608, Zidan al-Nasir mở cuộc tấn công quy mô lớn, Abu Faris Abdallah thua to bị sát hại, Zidan al-Nasir trở về kinh đô khôi phục địa vị.[81]

Vương triều Alaouite

Năm 1728, Abu'l Abbas Ahmad II bị phế truất bởi Abdalmalik, nhưng ông đã được phục hồi ngay sau đó không lâu tại Oued Beht.[82] Vấn đề cốt lõi ở đây là Abu'l Abbas Ahmad II tỏ ra không hiệu quả khi trở thành người cai trị, và khi nó trở nên công khai rằng ông là một người say rượu bỏ bê triều chính, cuộc đảo chính đã nổ ra do chính những người vợ của ông xúi giục. Người em trai Abdalmalik tuy được tuyên bố là quốc vương, nhưng không ngăn được anh trai Abu'l Abbas Ahmad II trốn thoát, hơn nữa Abdalmalik còn mắc sai lầm khi chỉ trích bukhari trung thành dữ dội (vệ sĩ da đen của đế quốc). Các vệ sĩ sau đó đã quay giáo sang ủng hộ Abbas Ahmad II vừa bị lật đổ, do đó đẩy Morocco vào một cuộc nội chiến.[83] Một thỏa hiệp đã đạt được giữa hai anh em sau cuộc chiến đẫm máu, chia cắt Morocco thành hai vương quốc, Abu'l Abbas Ahmad II sẽ có Meknes cho thủ đô của mình trong khi Abdalmalik cai trị Fez. Tuy nhiên, không hài lòng với điều này, Abdalmalik đã sắp xếp một cuộc gặp mặt trực tiếp với anh trai của mình với ý định ám sát Abu'l Abbas Ahmad II, nỗ lực thất bại và Abdalmalik phải bỏ chạy và bị ám sát sau đó.[84] Abu'l Abbas Ahmad II cũng không thể ngồi lâu lần thứ hai trên cương vị quân chủ khi lại bị phế truất một lần nữa, ông uất hận qua đời vào năm 1729 tại Meknes, người anh em cùng cha khác mẹ Abdallah thành công bước lên ngôi báu.[85]

  • Abdallah (tại vị: 1729-1734; phục vị lần 1: 1736; phục vị lần 2: 1740–1741; phục vị lần 3: 1741–1742; phục vị lần 4: 1743–1747; phục vị lần 5: 1748–1757)

Năm 1734, bị phế truất lần đầu tiên vào ngày 28 tháng 9 bởi Moulay Abu al-Hassan Ali ben Ismail (con trai của quốc vương Moulay Ismaïl).[86] Từ ngày 14 tháng 2 đến ngày 8 tháng 8 năm 1736 là giai đoạn ông giữ ngôi vua lần thứ hai, lần này người kế nhiệm là em trai ông có tên Mohammed ben Ismaïl[87] Năm 1738, ngôi vua Marocco được chuyển qua Moulay Mostadi, một người anh em khác của Abdallah.[88] Ngày 17 tháng 2 năm 1740 Abdallah lên ngôi lần thứ ba nhưng lại bị hủy bỏ một lần nữa vào ngày 13 tháng 6 năm 1741, một người anh em khác của ông là Zine El Abidine ben Ismail trị vì xem kẽ ở thời điểm này.[89] Ngày 24 tháng 11 năm 1741 ông đăng cơ lần thứ tư, đến đầu năm 1742 lại mất ngôi bởi Mostadi ben Ismaïl phục vị.[90] Tháng 5 năm 1743 Abdallah tiếp tục phục bích rồi bị phế truất tháng 7 năm 1747 cũng bởi người anh em Mostadi ben Ismaïl,[91] cho đến tháng 10 năm 1748 ông bước lên vũ đài chính trị lần thứ năm và trị vì cho đến cuối đời.[92]

  • Mostadi ben Ismaïl (tại vị: 1738-1740; phục vị: 1742-1743; tái phục vị: 1747-1748)

Năm 1740, Mostadi ben Ismaïl mất ngôi bởi người anh em Abdallah. Đến năm 1742, ông chiến thắng để giành lại ngai vàng.[93] Năm 1743, Abdallah quay trở lại trị vì tới năm 1747 và Mostadi ben Ismaïl giành quyền kiểm soát chính trường Marocco cho tới năm 1748 thì chính thức chấm dứt vai trò chính trị ở đất nước này, đây là giai đoạn nhiễu nhương phức tạp nhất trong lịch sử Marocco.[94]

  • Mohammed V (tại vị: 1927-1953; phục vị: 1955-1961)
Mohammed V (ở giữa)

Năm 1953, Mohammed V bị chính quyền Pháp phế truất như một phần của sự bảo hộ của Pháp trong Đế quốc Shereefian, có hiệu lực từ năm 1912, và bị buộc phải lưu vong, liên tiếp ở CorsicaMadagascar năm 1955.[95] Cuộc chính biến trên do tướng Augustin Guillaume phát động cùng với các lực lượng Marocco khác bao gồm: Glaoui, pasha của Marrakech, ulema của bộ lạc Fez và Berber. Người chú của vị tướng này, Mohammed Ibn Arafa, được chính quyền bảo hộ đặt lên ngai vàng.[96] Nhưng làn sóng bạo lực và tấn công ở các thành phố lớn và tại Rif làm rung chuyển Morocco, đồng thời chiến tranh Algeria nổ ra vào năm 1954 và chính sách tương tự cũng gây ra những tác động tương tự ở Tunisia chống lại Neo-Destour của Habib Bourguiba.[97] Tình hình đạt đến mức vào năm 1955, những người theo chủ nghĩa dân tộc Marocco, những người được hưởng sự hỗ trợ ở Libya, Algérie và ở Ai Cập Nasser buộc chính phủ Pháp phải đàm phán việc trao trả quyền lực cho cựu vương Mohammed V.[98] Kết quả, Mohammed V trở về Morocco cùng con trai nhỏ, Hoàng tử Moulay El Hassan và dân chúng được chào đón một cách nồng nhiệt ở Rabat, đến năm 1957 ông chính thức tuyên bố độc lập[99]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Phục bích tại châu Phi http://members.iinet.net.au/~royalty/states/africa... http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0028.html http://www.answers.com/topic/muhammad-ali http://badraie.com/guests.htm http://badraie.com/images/moshoeshoe.JPG http://elpais.com/diario/1997/11/01/agenda/8783388... http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19... http://www.islampedia.com/MIE2/tarikh/105mouta.htm... http://www.islampedia.com/MIE2/tarikh/96moutaw.htm... http://www.tyndalehouse.com/Egypt/ptolemies/cleopa...